Coaching jako jedno z narzędzi zarządzania współczesnego managera, czyli w jaki sposób umiejętności coachingowe managera mogą zwiększać jego skuteczność.
„Jeśli będziesz skutecznie wypełniał rolę coacha możesz się spodziewać, że Twoi współpracownicy będą podejmować i akceptować coraz trudniejsze zadania i wyzwania. To efekt zaufania do coacha oraz zdecydowanego zwiększenia wiary w swoje możliwości i poznania swoich zasobów. Zachęcaj ich do rozwoju, stawiaj wyzwania. Wyraźnie im pokaż, że masz do nich zaufanie i będziesz ich wspierał. Twoim zadaniem jest aby zrozumieli, że mogą wszystko!”
Współczesny manager
W obecnych czasach firmy i managerowie stają przed coraz większymi wyzwaniami. Postępująca globalizacja i coraz większe tempo życia powodują, że nigdy wcześniej w historii zmiany nie następowały tak szybko, a konkurencja nie była aż tak agresywna.
Co raz większe wymagania stawiane firmom przekładają się bezpośrednio na wymagania stawiane managerom.
Współczesny menedżer posiada wiele imion: lider, wizjoner, analityk, strateg, motywator, inspirator, psycholog, coach, koordynator. Mniej powinien być nadzorcą, kontrolerem, tradycyjnie rozumianym nauczycielem, czy sędzią.
Style zarządzania
Na początku zadaniem managerów było zarządzanie firmami. Robili to oni w różny sposób, najczęściej w zależności od swojego charakteru i zajmowanego stanowiska. Z czasem naukowcy zidentyfikowali i opisali różne style zarządzania. Opcje te zmieniały się w czasie, lecz jedną z nich jest podział na style (wg. Daniela Golemana[1]):
- Demokratyczny – tutaj liczy się zdanie każdego pracownika. Manager podejmuje decyzje w porozumieniu z pracownikami i po wysłuchaniu ich opinii. Lider demokratyczny potrafi dobrze słuchać, nie uważa, że zna się na wszystkim lepiej niż pracownicy i ma otwarty umysł na ich pomysły i idee.
- Styl afiliacyjny – manager nastawiony jest na ludzi i budowaniu harmonii i zrozumienia w zespole. Style ten bardzo mocno bazuje na komunikacji i jak najmniejszej ilości procedur. Manager wspiera zespól, chwali, daje pozytywne informacje zwrotne, pomaga.
- Styl autorytarny (wizjonerski) – uważany jest za jeden z najbardziej efektywnych stylów z biznesowego punktu widzenia. W stylu tym to lider tworzy wizję do której zespól ma dążyć. Mobilizuje zespół tak, by cel ten został osiągnięty. Lider autorytarny pokazuje wizję (cel), ale nie pokazuje jak do niej dojść. Dlatego ludzie czują się ważni i odpowiedzialni.
- Styl trenerski (styl coaching) – najbardziej rozwijający zespół. Lider koncentruje się na słabych i mocnych stronach każdego członka zespołu i wspiera jego rozwój. Deleguje zadania i zachęca do pracy z uwzględnieniem kompetencji każdej osoby. Stara się wiązać cele osobiste pracownika z celami organizacji. Patrzy przyszłościowo, przewidując to, jakie kompetencje będą potrzebne w przyszłości. Dzięki temu, pracownicy czują, że mają przestrzeń w firmie dla realizacji swoich potrzeb.
- Styl nakazowy – czyli zarządzanie przez strach. Opiera się na ciągłym monitoringu i kontroli pracowników oraz wydawaniu im poleceń, które muszą być zrealizowane zgodnie z wymaganiami lidera. Brak tu miejsca na inicjatywę pracownika i jego pomysłowość , kreatywność, rozwój. Zadania są jednakże wykonywane szybko i poprawnie.
- Styl procesowy (normatywny) – lider koncentruje się tu na standardach i sposobie wykonania zadania. Nacisk jest na wykonywanie działań efektywnie i zgodnie z wymogami organizacji. Lider uczy i pokazuje jak osiągnąć cel, a w razie potrzeby sam zabiera się do pracy by udowodnić pracownikom efektywność wybranej metody.
Dobry manager dobiera styl zarządzania w zależności od sytuacji, potrzeb ludzi czy zadania, które jest do wykonania. Pamiętać należy, że na preferowany styl zarządzania wpływ mają doświadczenia oraz osobowość managera. Najczęściej więc, manager wykorzystuje dwa – trzy style, choć ponoć najlepsi liderzy potrafią łączyć wszystkie. Manager który nie potrafi dopasować stylu pracy z ludźmi do aktualnych potrzeb zespołu czy sytuacji będzie miał trudności z prowadzeniem zespołu oraz osiągał kiepskie wyniki.
Jak widać w kilku z wyżej wymienionych przypadków możemy stosować coaching i na pewno umiejętności coachingowe managera będą miały pozytywny wpływ na zespół.
Jak to działa?
Coaching to – w najprostszym ujęciu – rozmowa lub seria rozmów jednej osoby z drugą. Osoba występująca w roli coacha zmierza do ukształtowania rozmowy, która przyniesie korzyści drugiej osobie w sposób nawiązujący do jej procesów uczenia się i rozwoju. Rozmowa coachingowa może mieć rozmaity przebieg i toczyć się w różnym środowisku.
Coaching w firmie powinien być nastawiony głównie na wykształcenie i doskonalenie umiejętności pracownika. Chodzi o uzyskanie rezultatów, które umożliwią spokojne oraz skuteczne zarządzanie zespołem i grupą oraz odnoszenie sukcesów.
„Rola coacha polega na motywowaniu, inspirowaniu do działania oraz do większych osiągnięć. To proces szkolenia i określania celów pracownika w jego pracy oraz pomoc w usuwaniu barier uniemożliwiających optymalne działanie. Rola coacha to przywództwo na najwyższym poziomie – obejmuje ona przekazywanie informacji o celu i przyczynach działania, a następnie pomoc w określeniu sposobu działania ( zachowania, jak i nastawienie). Coach wywiera wpływ na ludzi, zachęcając ich do jak najbardziej efektywnego działania. Należy zauważyć, że podczas opisu pożądanego rezultatu działania zastosowano słowo „optymalne”. Istnieje różnica pomiędzy określeniami „optymalny” i „optimum”. Optimum oznacza to, czego chcemy – najlepsze i najbardziej korzystne rozwiązanie. Optymalny oznacza najlepszy w danym czasie, z uwzględnieniem danych warunków. Musisz pokierować pracownikami w taki sposób, aby firma osiągnęła lepsze wyniki. Sztuka polega na odpowiednim postrzeganiu pracowników, na poszukiwaniu, badaniu i odkrywaniu ich mocnych stron, niezależnie od długości i stopnia trudności tego procesu, a następnie na nakłonieniu ich do wykorzystania tych mocnych stron. Metody działania są konieczne i ważne, ale to zrozumienie istoty roli coacha stanowi klucz do osiągnięcia sukcesu.” (Holliday)
Wyniki
Skuteczne stosowanie narzędzi coachingowych przynosi praktycznie natychmiastowe, realne wyniki. Ważne jest to, aby pilnie obserwować i zwracać uwagę na pojawiające się nawet minimalne zmiany. Większość ludzi nie potrafi dostrzegać niewielkich zmian. Dostrzegają je i reagują dopiero jak dzieje się coś dużego, w większości wypadków za późno. Dobry manager i coach widzi więcej i szybciej ponieważ jest skoncentrowany na człowieku.
Jeśli wykonujesz rolę coacha prawidłowo, zarówno dla Ciebie jak i zespołu stanie się bardziej zrozumiałe czego oczekujesz i jakie są zadania. Poprzez aktywne słuchanie oraz szacunek dla drugiego człowieka poznasz punkt widzenia swoich ludzi. Wspierając i zachęcając do działania, będziesz mieć wpływ na ich poglądy. Zadając dobre pytania zobaczą dzięki tobie nowe możliwości i uzyskają zdolność do szerszego spojrzenia na problem.
Działania coachingowe prowadzą również do budowania wiary w swoje możliwości a więc zwiększenia samodzielności i zwiększenia pewności siebie wśród członków zespołu. W ludziach, którym się pomaga powstaje również często chęć niesienia pomocy i wspierania innych, słabszych a więc zyskuje cały zespół. Im dłużej będziesz coachem i dowiadujesz się o swoim zespole, tym więcej dowiadujesz się o sobie. Zwiększa się twoja wrażliwość na ludzi, ich problemy. Zdobywasz coraz większe możliwości wpływania na zachowania innych. Ćwicząc i wykorzystują inteligencję emocjonalną, korzystając z empatii dowiadujesz się coraz więcej co odczuwają inni, zdobywasz wiedzę, która pomaga zapobiegać problemom oraz przewidywać reakcje. Rozmawiając i pomagając innym poznajesz również głęboko siebie i rozwijasz, tak ważna dla managera i coacha inteligencję emocjonalną.
I na koniec pamiętaj, że jeśli będziesz skutecznie stosował coaching możesz się spodziewać jeszcze jednej rzeczy. Twoi współpracownicy będą podejmować i akceptować coraz trudniejsze zadania i wyzwania. To efekt zaufania do coacha oraz zdecydowanego zwiększenia wiary w swoje możliwości i poznania swoich zasobów. Zachęcaj ich do rozwoju, stawiaj wyzwania. Wyraźnie im pokaż, że masz do nich zaufanie i będziesz ich wspierał. Twoim zadaniem jest aby zrozumieli, że mogą wszystko!
Bibliografia
Holliday, M. (brak daty). Coaching, mentoring i zarządzanie. Jak rozwiązywać problemy i budować zespół. Grupa Wydawnicza HELION SA Onepress.pl.
Daniel Goleman, Richard Boyatzis, Annie McKee .Naturalne przywództwo. wydawca: Jacek Santorski – Wydawnictwa Biznesowe
Image courtesy of [duron123] / FreeDigitalPhotos.net